Halaman

Senin, 26 Agustus 2013

Pantun Agama Islam

Layang-layang tabang malayang
hinggok di rantiang si kayu jati
sungguah elok urang sumbayang
mukonyo janiah hatinyo suci

Siapo maninggakan sinan luhua
berangnyo tuhan tibo ba ansua
mandapek siksa di dalam kubua
dagiang jo tulang hancua malulua.

Sia maninggakan sinan ashar
karano anggan ataupun engkar
paneh di kubua sangek mambaka
tiado tampek untuuak mahinda

Sia maninggakan sinan maghrib
tanah di kubua alah mangapik
mayik manangih manjarik-jarik
batambah lamo batambah sakik

Sia maninggakan sinan isya
karano digaduah setan jo hawa
sagalo rajaki kita terima
alun di timbang alah di tanyo

Sia maninggakan sinan subuh
karano anggan mangikuti suruah
taraso sakik saluruh tubuh
dagiang jo tulang hancua maluluah

Sia maninggakan kalimonyo
berang tuhan tiado tahinggo
diam dibumi indak ka iyo
carilah bumi jo tuhan lain padonyo. bersambung.....!

Sabtu, 24 Agustus 2013

"PISAU MAJA BA AMUAK AN"



BAB I

AWAL MULA CERITA :
Dua orang anak gadih pulang dari pangajian, di dalam perjalanan menuju pulang ke rumahnya, tiba-tiba dihadang orang di tengah jalan, dan berkata :

Jala            : Manolah Hayati jo Halimah, alah lamo niek takanduang di dalam hati, andak batamu muko jo adiak nan baduo, kiniko niek baru tacapai, elok baranti adiak sabanta, ado sesuatu ka uda sampaikan kapado adiak.

Hayati       : Manolah uda Jala janyo denai, indak elok uda co iko, manghadang kami nan baduo, apo laii ditangah nan langang, buruak cando di liek urang, salah sangko urang mancaliak.

Jala            : Manolah Hayati jo Halimah, usahlah adiak maraso cameh, usahla adiak maraso takuik, uda hanyo manyampaikan niek dai dalam hati, nan salamo nangko denai simpan di lubuak hati nan paling dalam.

Hayati       : Uda janyo yati, elok uda mahinda dari siko, apo uda indak tau di malu, apo uda indak tau jo adaik, manga uda babuek sarupo iko, elok kiniko uda mahinda dari kami, usahlah uda manghadang kami juo.

Jala            : Manolah yati jo halimah, danga dek adiak kato denai, sabalun mukasuik denai sampaikan, denai nan indak baganjua suruik, walaupun apo nan katajadi, alah katarang dek kalian...?

Kemudian Hayati jo Halimah mamakiak meminta tolong. Tolong,,,,,,tolong,,,,,,tolong,,,,tolong,,,, :

Ramli        : Manolah Hayati jo Halimah, apo garan nan tajadi, manga mamakiak maminta tolong..?
Hayati       : Alhamdulillah, uda capek tibo, kami di hadang si jala tu, urang nan indak tau malu.
Jala           : Hei Ramli..! elok barasak ang dari siko, usah campuri urusan denai, karajo wa’ang sajo nan karajoan, capek barangkek wa’ang dari siko.
Ramli        : Manolah Jala janyo denai, denai indak mancampuri urusan wa’ang, tapi karajo wa’ang alah manyimpang, indak manuruik alua jo patuik, manurik adaik jo agamo..
Jala           : Hei Ramli, pandai pulo wa’ang bahandai-handai, pandai pulo wa’ang bakutubah, elok baliak wa’ang kasurau, sabalun aden tabik suga,,,,
Ramli        : Hei Jala usah nafasu di paturuikan, karajo setan ancak di jauhi, suruikkan hati kanan bana, sabalun malangkah labiah jauh..
Jala           : Kurang aja bana anak silabai sabako ka aden, pandai pulo wa’ang majaja de, kok iyo santiang wa’ang, sambuik kaki den dek wa’ang....!
Ramli        : Hei Jala, kalau baitu kandak wa’ang, salangkah denai indak suruik, satapak denai indak kabarasak, jualah diwa’ang bia denai mambali.©˧
Jala           : Ramli,,,, ingek-ingek wa’ang, baleh den pasti kapulang, dandam den bawok larek, kasumaik den bawo mati, suatu saat kito batamu baliak.....



(Serentak)



BAB II

MANDEH TANYO KA ANAK(HAYATI) :

Salamah      : Anak kanduang upiak Hayati, kamarilah anak agak sabanta            , ado nan paralu mandeh tanyokan, adok kabadan diri anak.

Hayati         : Mandeh kanduang dek badan yati, di saru yati lah tibo, dipanggia yati lah datang, apo garan nan mandeh tanyokan hadok kabadan diri yati, alah kasanang hati mandeh..?

Salamah      : Hayati buah hati mandeh, pamenan mato siang jo malam, mangko yati mandeh saru, mangko yati mandeh himbau, sajak kapatang kalam hari, darah mandeh tasirok-sirok, hati di dalam tak kunjuang sanang, sajak Halimah mambari kaba kapado mandeh, apo sabanarnyo nan tajadi, nan manimpo diri anak..?

Hayati         : Mandeh kanduang dek badan ambo, kalau itu nan marusuah di hati mandeh, bialah yati uraikan dan yati papakan, danga dek mandeh jaleh-jaleh, simak dek mandeh tarang-tarang, wakatu itu yati jo halimah pulang dari surau, ditangah jalan di hadang sijala di nan kalam,,,,

Salamah      : Iyo ndak baradaik si Jala tu, baitulah anak nan indak batunjuak baajari, babuek sakandak napasunyo sajo, indak tau pantang larangan,,,....

Hayati         : Mandeh kanduang badan dek yati, indak elok mandeh bakato sarupo itu, yati jo halimah lai salamaik sajo, indak ado kakurangan satuupun...

Mankuto A: Assalamualaikum,,,, Dari tadi ayah danga, alah bamacam-macam kato nan kalua,. Umi, yati tolong danga kato ayah, sagalo kajadian ayah alah tau, Ramli jo si Malin nan mangatoan, mako sagalo kajadian ko Allah mauji keimanan umaiknyo dalam menempuh kehidupan di dunia ini, umi harus bersyukur pado Allah, anak kito alah tahinda malapataka,. Waktu zuhur alah tibo mari kito sholat kasurau(musajik).


BAB III

MAMAK TANYO KANAKAN :
  • Pandeka S   : Manolah Jala kamanakan denai, den patuik wa,ang dalam sahari duo hariko, gilo bamanuang-manuang sajo, apo sabab karanonyo, cubo tarangkan kapado denai, apo nan manimpo diri wa,ang..?
  • Jala              : Mamak kanduang badan dek ambo, kalau itu nan mamak tanyokan, rumik denai mangatokannyo, susah dek denai manyampaikan, kok pai labih dari pado ampadu, kama denai kamangadu, kama denai ka minta tolong, alah tarang dek mamak..?
  • Pandeka S   : Hei...! Jala heran den mandanga kato wa,ang. Apo wa,ang alun tau, sia bana mamak wa,ang ko,. Ko aden banamo pandeka sangik, pantang mandanga kato sandiang, pantang mandanga kato sereang, jikok kareh aden takiak, jikok lunak aden sudu, alah katarang tu dek wa,ang,,?
  • Jala              : Mandang rundiangan dek mamak, bak cando urang haus dapek ayia, sajuak rasonyonyo sudu-sudu hati, kok cabiak lai kabatumbok, kuyak lai kabajaik,,.
  • Pandeka S   : Hei,, Jala,,! Apo subananyo nan tajadi,? Cubo tarangkan pado denai, capek ang katokan, sasak angok den dibueknyo, rangkik-rangkik badan den mandanga kato wa,ang, alah katarang sia nan mamak wa,ang ko,,?
Jala              : Kalau baitu kato mamak, danga dek mamak denai tarangkan kajadian nan manimpo diri denai, denai bacakak jo si Ramli, anak dek labai Saba, tapi indak sampai disitu sajo, mamak pulo nan dikandak annyo, itulah kajadian nan sabananyo, ba,a dek mamak tantang itu,,?
Pandeka S   : Iyo bana kurang aja, anak si Labai saba tu, aden pulo andak di saba annyo, Ula lalok nan dijagokannyo, puncak kada den nan di singguangnyo, bia den cari paja tu kini, ndak tantu dinyo, sia bana pandeka sangik tu,,?

BAB IV

PANEHAN PANDEKA BAKEH RAMLI
Pandeka S   : Anak mincacak anak mincacau, anak singiang-ngiang rimbo, anak karasak batu apuang, anak londi di baliak batang, anak nan indak batunjuak baajari, ayah wa,ang lai labai, tibo di anak nyo cingkahak urang.
Ramli          : Manolah mamak pandeka sangik,! Heran tacangang denai maliek mamak, badai indak hujanpun indak, tapi mamak kalibuik indak batantu, sarupo buruang murai kasiangan, sarupo cino tapanggang jangguik, kusuak anyak indak manantu.
Pandeka S   : Hei...anak maniek,,,! Aden pulo wa,ang katokan kusuak anyak indak manantu, sarupo cino tapanggang jangguik, iyo bana bangkang wa’ang ko gadang pulo singguluang dari baban, gadang pasak dari pado tiang, jawi ketk gadang languah, apo wa’ang alun tau, jo sia wa’ang bahadok an muko,,?
Ramli          : Manolah mamak pandeka sangik, indak elok mamak sarupo iko, mahariak-hariak indak manantu, marentak-rentak sarupo urang kalimpasiangan, mungkin mamak sadang tasapo, elok barubek mamak kaaurang nan pandai..
Pandeka S   : Hei,,, kurang aja,,! Barang panyangek nan ang buncah, puncak kada den nan wa’ang singguang, ka den pangakan wa’ang ko, antah kok den ratak mantah-mantah, baitu kasanang hati den...
Ramli          : Manolah mamak pandeka sangik, usah muluik mak tadarang-darang, indak elok kato talompek-lompek, urang pandarang acok kanai mak, urang palompek kadok patah, manga napasu mamak turuik an, alamaik sasek jalan ka kito tampuah,.
Pandeka S   : Hei,,, Bingkaruang,,! Pandai pulo wa’ang bahandai-handai, aden pulo nan wa’ang aja, kini baitulah dek wa’ang, paelok tagak wa’ang, mari kito cubo nak salayok, ganti mapasiah-pasiah langkah, ganti mambuang-buang paluah buruak.
Angku. P     : Manolah Pandeka Sangik, sarato wa’ang Ramli, Apo sabab karanonyo, mangko tajadi nan sarupo iko, cubo tarangkan pado denai.
Pandeka S   : Angku Palo kato denai, jikok itu nan angku tanyokan, danga dek angku denai jalehan, si Ramli bagaduah jo si Jala, manga aden pulo nan dibaok-baoknyo, alah katarang dek angku palo tu,,?
Angku P      : Kini baitulah dek pandeka, di balairuang adaik kito salasaikan, jikok kusuik disitu kito salasaikan, jikok karuah disitu kito pajaniah, alah katarang dek pandeka. Baitu juo pado wa’ang Ramli, karano denai masih ado urusan nan lain, mari kito pulang katampek masiang-masiang..



BAB V

MANYALASAIKAN MASALAH:
Labai S        : Assalamualaikum.wr.wb
Angku P      : Wa’alaikumussalam, Oh Mak Labai Saba kironyo, Angin apo nan mambawok mak labai datang kamari, lah sabulan kito indak batamu muko, kalau indak ado barado, dima tampuo basarang randah, kan iyo baitu mak labai
Labai S        : Angku Palo,,! Urang nan arif bijaksano, tau di rantiang nan kapatah, tau di dahan nan kamaimpok, tau di duri kamancucuak, angin nan basiuik ataupun ombak kabasabuang, takilek ikan dalam ayia, ikan takilek jalo tibo lah tantu jantan batino nyo.
Angku P      : Mak Labai Saba janyo ambo, suluah bendang dalam nagari, kapai tampek batanyo, kapulang tampek mangadu, himpunan sarak sarato adaik, di alim ulama talataknyo, kan iyo baitu mak labai,,?
Labai S        : Kini baitulah dek Angku Palo, bak papatah angku palo juo mah, pado baladang kasubarang, elok baladang ka tandikek, tinaman tumbuah mudo-mudo, jikok dirantang namuah panjang, elok dipunta ndak nyo singkek, singkek sakadar kabaguno, ba,a dek angku tantang itu,,?
Angku P      : Sapanjang kato-kato mak labai, lah bana  kato nan basabuik, lah luruih jalan nan batampuah, dalam barih jo balabek, dalam cupak dengan gantang, dikanduang adaik jo pusako ko, sajak dahulu sampai kini, kan tak ado nan barubah,,?
Labai S        : Angku Palo, pusek jala pumpunan ikan, urang nan arif jo bijaksano dalam nagari, jikok ambo danga dalam saminggu duo minggu ko, lah banyak kakacauan nan tajadi, lah kamaliangan urang dalam nagari, itu nan marasahkan urang banyak, ba’a pandapek angku palo tantang itu,,?
Angku P      : Mandanga kato mak labai, rusuah denai mandangakan, iko paralu kito amankan, kito cari urang nan mangacau, supayo kampuang kito aman bagai samulo, alah kasanang hati mak labai,,?
Labai S        : Kalau baitu, mari kito mamahon pado allah, semoga kampuang kito ko, dijauhi dari sagalo karusuhan, amiiin amiin ya rabbal a’lamiiin.



BAB VI

JALA JO KAWAN-KAWANYO:
Jala              : Manolah Mu’in jo Malanca, kama sajo kalian,,? Dari tadi aden mancari wa’ang, kiniko baru basuo.
Mu’in          : Manolah Jala janyo denai, manga kami wa’ang cari ado paralu apo kironyo, cubo kabakan pado kami,,,!
Jala              : Manolah Mu’in jo Malanca, mangko wa’ang baduo denai cari, ado rencana dari denai, danga dek kalian jaleh-jaleh, antaro denai jo siramli, alah tajadi silang salisiah, tajadi cakak antaro kami..
Mu’in          : Manolah Jala janyo denai, diri wa’ang kan lai ndak baa..?
Jala              : Hei,, Mu’in,,! Alun sudah aden bicaro alah wa’ang salo pulo, indak ba’a-ba’a kato wa’ang, sampai kini ko taraso sakik pinggang den, lai tadanga dek wa’ang,,?
Malanca      : Lai,,,,lai,,,lai, jadi apo pulo rencana wa’ang nankaba sampaikan pado kami, capeklah wa’ang katokan, nak jaleh pulo dek kami,,
Jala              : Danga dek kalian nan baduo, nan paliang sakik bana aden di agiah malunyo dimuko Hayati jo Halimah, dek karano ikolah aden mintak tolong pado kalian.
Mu’in          : Kalau baitu,,, alah tau kami tujuan wa’ang, karano wa’ang alah dapek malu,,? Nan si Ramli tu diagiah malu pulo, kan baitu mukasuik wa’ang,,,,?
Jala              : Pucuak dicinto ulampun tibo, sumua di kali aia datang, itu bana tujuan denai. Aden punyo rencana, kito cilok dompet si Ramli, kito latak an dibawah pintu rumah si Hayati, aden nan malatakan, wa’ang baduo nan basorak (maliang), baa pandapek wa’ang tantang itu,,?
Mu’in          : Padek bana rencana wa’ang jala, bilo kito buek tu?
Jala              : Kalau kalian alah satuju, tunggu sajo tanggal mainnyo, mari kito bubar lai....!
BAB VII

MAMPALUKAN RAMLI :
Jala              : Mu’in kamarilah wa’ang,, cubo ang liek anak Labai Saba tu, bajalan bapasang-pasangan, ditangah jalan nan rami, yo bana indak punyo malu.
Malin           : Hei Jala,,! Apo mukasuik wa’ang bakato sarupo itu? Iyo bana jilatang wa’angko, alah heboh urang dalam kampuang, lah sibuk urang nan banyak, dek ulah parangai buruak wa’ang..!
Jala              : Hei,,Malin! Manga sato pulo wa’ang, wa’ang samo sajo jo si Ramli tu, bagandiang-gandiang di tangah jalan, wa’ang nan baduo kotak ubahnyo sarupo musang babulu ayam, urang talengah wa’ang mancilok.
Ramli          : Malin,! Indak guno kito ladani, dek basorak-sorak sajo lah inyo, indak guno kito danga, anggap sajo urang gilo dijalan gadang, elok kito bajalan sajo.
Jala              : Mu’in, cuba wa’ang patuik, anak labai saba tu, padusi atau laki-laki, jikok padusi, suruah inyo mamakai orok jo salendang, ba’a pandapek wa’ang mu’in,?
Ramli          : Hei,, Jala! Danga diang kato den ko, asa hilang duo tabilang, musuah indak den cari, basuo pantang den ilak an, paelok lah tagak wa’ang.
Hayati         : Uda Ramli janyo yati, indak guno siJala tu diladani, inyo gilo kito kasakik pulo, elok kito tinggaan sajo urangko.
Angku P      : Hei Ramli manga kalian disiko, apo garan nan tajadi, cubo tarangkan pado denai.
Ramli          : Angku Palo janyo ambo, katiko kami pulang dari surau tadi, di tangah jalan kami di hadang si Jala, tajadi patangkaran antaro kami.
Angku P      : Mano si Jala tadi, iyo bana anak nan indak tau di caro, urang dalam barundiang, inyo lah hilang sajo, kini baitulah dek kalian, karano hari lah malam, elok sagiro kalian pulang.
Ramli          : Kalau baitu kato angku palo, kami pailah dahulu, Assalamualaikum.
Angku P      : Wa’alaikumus salam.



BAB VIII

MANYALASAIKAN MASALAH
Mangkutoa  : Assalamu a’laikum
Labai S        : Wa’alaikumus salam,  oh tuan mangkuto alam, lah lamo indak batamu, ba’a kaba tuan kiniko, lai kah sanang-sanang sajo.
Mangkutoa  : Manolah Mak Labai janyo denai, suluah bendang dalam nagari, himpunan sarak sarato adaik, adopun mukasuik ambo datang kamari, ado nan paralu denai tanyokan, iyo kabakeh anak mak labai, lai ado si Ramli di rumah,,?
Labai S        : Mangkuto Alam janyo denai, urang cadiak pandai dalam nagari, kalau si Ramli lai di rumah, tapi samantang pun baitu, kalau buliah ambo batanyo untuak apo si Ramli nan tuan cari,? Cubo tarangkan pado ambo supayo nak sanang di dalam hati, sajuak dalam kiro-kiro.
Mangkutoa  : Mak Labai urang nan arif bijaksano,! Usah mak Labai maraso cameh. Iko mah mak lah ribuik urang di dalam kampuang, lah heboh urang dalam nagari. Si Ramli lah bacakak pulo jo si Jala, ado urang nan manyabuik dek karano anak denai si Hayati, iko nan marusuah di diri denai, mamang dalam kiro-kiro, alah katarang dek mak labai?
Labai S        : Kalau baitu kato tuan, bia ambo imbau si Ramlitu dulu, inyo sadang bakarajo dibalakang rumah, mananti tuan agak sabanta.


Dibawok tagak


Labai S        : Manolah Ramli janyo ayah, kamarilah anak agak sabanta, ado nan paralu ka ayah tanyokan, adok kabadan diri anak.

Ramlli         : Ayah kanduang badan dek ambo, ampun baribu kali ampun, ampun sabaleh jo kapalo, tasieok darah di dado yah, gamanta sagalo tulang, lamah sagalo pasandian, ado apo ayah manyaru ambo, cubo ayah tarangkan pado ambo, siangkan bana nan bak hari yah, tarangkan bana nan bak bulan, bia nak sanang dalam hati, sajuak dalam kiro-kiro, pulang ma’lum pado ayah.
Labai S        : Manolah Ramli janyo ayah, ayah mandapek kaba dari tuan Mangkuto Alam, anak lah bacakak jo si Jala, kamanakan dek pandeka sangik, nan marusuah dek tuan Mangkuto Alam iolah karano anaknyo si Hayati, mako tajadi silang salisiah antaro anak jo si Jala, apo batua nan bakian,,?
Ramli          : Ayah kanduang badan dek ambo sarato mamak mangkuto alam, kalau itu nan batanyokan akan ambo uraikan jaleh-jaleh, danga dek ayah sarato mamak,,,! Kami barampek pulang dari surau; Hayati jo Halimah sarato ambo  jo si Malin, di jalan kami batamu jo si Jala baduo jo si Mu’in. Inyo katokan kami bajalan bapasang-pasangan, nan talabiah bana yah, ambo di bao-baonyo pulo, untuanglah si Malin jo Hayati sarato Halimah manyaba-nyabakan ambo, itulah kajadian nan sabanarnyo. Alah kasanang hati ayah sarato mamak Mangkuto Alam.
Mangkutoa  : Kalau baitu kajadiannyo, alah tantu dek ambo ujuang pangkanyo, tapi,, bapasan mamak kapado wa’ang Ramli ingek-ingek wa’ang si Jala jo Mu’in tu. Alah katarangtu di wa’ang, kini baitualh dek Labai jo si Ramli karano hari dek lah tinggi denai pulang lah dahulu. Assalamualaikum
Labai S & Ramli     : Waalaikumussalam wr.wb



BAB IX

JALA JO MU’IN MANGATUR RENCANA
Mu’in          : Manolah Jala kato denai , kamari wa’ang agak sabanta, manga wa’ang bamanuang-manuang sajo, apo nan marusuah di diri wa’ang, mako wa’ang saupo iko, cubo katokan pado denai, kok untuang dapek denai manolongnyo?
Jala              : Manolah Mu’in kato denai, mungkin wa’ang alah tau juo, nan manjadi ganjalan di diri nangko, baleh den alun juo pulang pado si Ramli anak labai tu, alah katarang tu di wa’ang?
Mu’in          : Hei Jala,,,,! Cubo liek dek wa’ang koa! Iko dompet si Ramli, kan iko nan wa’ang cari-cari, kini tarimolah di wa’ang dompetko Jala.

“Maliek dompet si Ramli, Jala galak tabahak-bahak.”

Jala              : Ramli tarimo diang pambalasan denai, manolah Mu’in kato denai, batanyo denai kamakeh wa’ang tantang diri si Malanca, kok den caliak-caliak, inyo agak manjauah dari kito, ba’a pandapek wa’ang Mu’in,,?
Mu’in          : Kini baitulah di wa’ang Jala, si Malanca paralu kito cari, karano rencana kito inyo alah tau, mari kito cari inyo sabalun hari batambah laruik elok barangkek kito kini.



BAB X

FIRASAT BURUK

Ramli          : Manolah Malin sarato kawan-kawan kasadonyo, malam kiniko kito harus bahati-hati, mangko baitu kato ambo, hati ambo nan mangatokan, pado malam kiniko ka ado kajadian di kampuang kitoko, mangko dari itu kito harus hati-hati, jan sampai kampuang kitoko kamaliangan, ba’a dek kawan nan basamo,,?
Malin           : Kalau baitu kato wa’ang Ramli, bialah kami barundo kadalam kampuang. Manolah kawan kasadonyo, elok kito babagi duo, nan barampek kito kahilie kampuang, nan barampek lai kamudiak, beko batamu kito dilapau mak hijah, mari kito barangkek,,!
Ramli          : Tunggu sabanta Malin,,! Kawan kasadonyo pailah dulu, jagolah kampuang kitoko, tapi si Malin tinggalah dulu diposko, beko inyo manyusul kawan-kawan.
Malin           : Manolah Ramli janyo denai,,! Ado apo kironyo dipikiran kawan, cubolah katokan pado denai, kok untuang dapek denai manolongnyo.
Angku P      : Assalamua’laikum..!
Ramli, Mln  : Wa’alaikumussalam wr.wb. oooo Angku Palo kironyo, ado apo angku malam-malam datang kamari,,? Apo ado kajadian dikampuang kitoko?
Angku P      : Manolah Ramli sarato si Malin,,! Adopun ambo, hanyo bajalan-jalan sajo, mancaliak situasi di kampuang kitoko, laikah aman-aman sajo, hanyo itulah tujuan denai.
Ramli          : Kalau baitu kato Angku Palo, sanang rasonyo hati kami, marilah samo-samo kito bado’a, semoga kampuang kitoko, di jauhi bala dari urang nan babuek jahek, kan baitu handaknyo Angku Palo,,?

Angku P      : Amiin amin yarabbal a’lamiin. Manolah Ramli janyo denai, bari luruih denai batanyo, si Hayati mangatokan, bahasonyo wa’ang kehilangan dompet di surau, apo alah basuo dompet wa’ang tu,,? Itu nan denai tanyokan kadiri wa’ang.
Ramli          : Kalau itu nan Angku tanyokan, indak salah si Hayati mangatokan, dompet ambo iyo hilang duo hari yang lalu, katikotu ambo sadang lalok di surau, sampai sa’at kiniko, alun juo basuo lai, baa pandapek Angku Palo tantang iko,?
Angku P      : Mandanga kato wa’ang Ramli, ingek-ingek sajolah wa’ang, mungkin sajo ado urang nan baniek buruak kadiri wa’ang. Karano malam dek alah laruik dennai pulanglah dahulu. Assalamu’alaikum.
Ramli, Mln  : Wa’alaikumussalam wr, wb.



BAB XI

KERUSUHAN DALAM KAMPUANG.

Hayati         : Maliang,,,,,, tolong ado maliang,,,,, tolong,,,,,, maliang,,,,, ado maliang.
Mandanga urang mamakiak, mamintak tolong lah heboh urang nan banyak, lah bakaja-kaja urang di dalam kampuang, Ramli jo si Malin takajuik pulo.
Ramli          : Malin lai tadanga dek wa’ang urang mamakiak mamintak tolong? Molah pai kito kasitu,  capeklah Malin,!
Kamudian Ramli jo Malin pai ka arah urang nan mamintak tolong, tibo ditangah jalan basuo jo kawannyo tadi nan samo-samo rundo
Ramli          : Hei Purin,,! Bari luruih denai batanyo, rumah sia nan kamaliangan? Cubo tarangkan kapado kami, apo nan sabananyo nan tajadi,,?
Purin           : Manolah Ramli kato denai,! Adopun kajadian ko di rumah Hayati, sugirolah wa’ang pai kasitu, bia nak jaleh bana kajadiannyo.
Kemudian lagi pailah Ramli jo si Malin tantang rumah nan dituju, tibo-tibo ditangah jalan dihimbau jo si Jaban sarato kawan nan lainyo.
Jaban           : Kama wa’ang Ramli, tadi kami alah bakaja jo kawan-kawan, urang maliang hilang di nan kalam, lah kami cari basamo-samo, ancik ka urangnyo jajaknyo sajo indak basuo.
Ramli          : Kalau baitu kato wa’ang Jaban, bialah kami karumah Hayati. Kama pulo si Malin tadi, Malin,,,! Malin.!
Jaban           : Tunggu sabanta Ramli! Wakatu ambo kakamari tadi, ambo basobok jo si Malanca, inyo bagageh-gageh sajo, sarupo urang katakuik-an. Ambo maraso curiga ka pajatu, ba’a pandapek wa’ang Ramli?
Ramli          : Kini baitulah di wa’ang Jaban, kito indak buliah manuduah-nuduah sajo, pahamkan sajo didalam hati, mangko baitu kato denai, bukti nan nyato di kito indak ado, alah paham di wa’angtu Jaban.?
Jaban           : Iyo mang batua tu mah tapi ambo maraso curiga sajo, tapi bialah dulu dak?
Ramli          : Kini baitulah Jaban sarato Malin, karano wakatu subuah dek alah tibo, kito sumbayang lah dulu, urusanko kito undurlah dulu, Nah mari kito pai kasurau dulu.



BAB XII

MANCARI KABANARAN DARI FITNAH

Ramli          : Assalamua’laikum
Mangkutoa  : Hei,, Ramli! Apo mukasui wa’ang datang kamari, indak guno rumah den ang jajak, elok pai wa’ang dari siko.
Ramli          : Manolah mamak Mangkuto Alam! Manga mamak bakato sarupo itu, apo kasalah diri ambo,? Cubo tarangkan pado ambo.
Mangkutoa  : Ramli wa’ang iyo indak tau diri, wa’ang agiah malu keluarga den, kini wa’ang bak cando urang indak tau, wa’ang iyo indak punyo malu.
Ramli          : Manolah mamak Mangkuto Alam! Apo sabananyo nan tajadi? Cubo tarangkan pado ambo, siangkan nan bak hari, malamkan nan bak bulan, baru kasanang hati ambo.
Mangkutoa  : Hei Ramli! Danga dek wa’ang kato denai, tangah malam wa’ang datang karumah denai, wa’ang bukak pintu ketek biliak Hayati, bukti nyato ado pado denai, dompet wa’ang kajadi bukti, alah kajaleh dek wa’ang?
Hayati         : Ayah kanduang badan dek ambo,! Indak elok ayah bakato sarupo itu, manuduah uda Ramli sarupo itu, antaro tigo hari nan lalu yati mandapek kaba dari Halimah, uda Ramli kahilangan dompet disurau, apo iyo baitu uda Ramli?
Ramli          : Manolah mamak Mangkuto Alam sarato jo adiak Hayati!  Nan dikatokan Hayati, itulah kato sabananyo. Dompet ambo tu hilang di surau, katiko denai sadang lalok, mungkin ado urang nan ma ambiaknyo.
Hayati         : Manolah ayah sarato uda Ramli! Ado nan takana dek Yati, pado malam kajadian tu, ado urang nan mahimbau Yati, kalau tak salah itu suaro si Jala, dek karano itulah Yati mamakiak mamintak tolong.
Mangkutoa  : Kurang aja bana kamanakan Pandeka Sangik tu, bialah den cari si Jala tu kini, nak den cabiak-cabiak inyo kini, itulah nan kasanang di hati den.
Ramli          : Mamak Mangkuto Alam, basaba mamak dahulu tantang iko, elok mamak pai dahulu ka Angku Palo, bialah denai mancari si Jala, baa pandapek di diri mamak?
Mangkutoa  : Kalau baitu kato wa’ang Ramli, bia den turuik Angku Palo dahulu, cari si Jala tu dek wa’ang, denai barangkek lah dulu.



BAB XIII

KUSUIK MANYALASAI, KARUAH MAMPAJANIAH

Ramli          : Hei Jala,,,! Disiko kironyo wa’ang, kironyo wa’ang nan mancilok dompet den, iyo bana kurang aja wa’ang. Lah samo wa’ang jo binatang, hala jo haram basungkah darahan sajo, patuik sarupo iko parangai wa’ang.
Jala              : Ha,,,,,,ha,,,,,,ha,,,,ha. De’a wa’ang Ramli, sarupo kuciang mancari bini, mangeong-ngeong indak batantu, iyo bana kalimpasiangan dek mancaliaknyo.
Ramli          : Hei Jala! Kok iyo laki-laki wa’ang, sambuik kaki den dek wa’ang.-©©

Tajadi cakak antaro Ramli jo si Jala, si Jala pun dapek ditangkok si Ramli sarato di bantiangannyo, kemudian si Jala mamakiak mamintak tolong.

Pandeka S   : Kurang aja bana anak si Labai Saba ko
Ramli          : Hei Pandeka Sangik,,! Lah samo sajo mamak jo kamanakan, nan surang pandia nan surang tea.
Pandeka S   : Usah wa’ang banyak carito, tarimo dek wa’ang koa.-©©
Angku P      : Hei Pandeka Sangik,,,,,! Awak lah tuo, parangai samo jo anak-anak, si Ramli tu samo jo kamanakan Pandeka, jikok salah tolong ajari, jikok sasek tolong tunjuki.
Pandeka S   : Angku Palo kato denai, hati sia indak paneh, hati sia indak kamaluak, kamanakan den ka inyo patahan ha, kurang aja bana pajako.
Ramli          : Manolah Pandeka Sangik,,! Cubo danga denai bakato, cubo simak denai bicaro, dek api mangkonyo ado asok, dek karano angin lauik bagalombang, indak kamungkin denai sarupo iko, tantulah ado sabab musababnyo, alah katarang tu dek pandeka,,,?
Pandeka S   : Manolah Angku Palo kato denai, cubo danga denai bakato, alah duo kali jo nan kini, kamanakan den di tanganinyo, siapo urang indak kaberang, siapo urang indak kabangih, bantuak indak bamamak kamanakan denaiko bantuaknyo.
Ramli          : Manolah mamak Pandeka Sangik, parangai si Jala ko manyusahan urang kampuang, kabancian urang nan banyak, alah jaleh pisau nyo maja, nyo cubo pulo ma amuakannyo, ancik kaluko bariang sajo indak, alah katarang dek mamak?
Pandeka S   : Hei Ramli,,,! Lancang bana muncuang wa’ang, beko den sumbek jo tangan den ko, baru wa’ang tau raso.
Angku P      : Manolah Pandeka Sangik, sapanjang kato si Ramli tadi, itulah kato sabananyo, lah banyak urang mangadu ka denai, kok malam karajonyo bamabuak-mabuak, kok tagak di simpang jalan, karajonyo manggaduah anak gadih urang, si Hayati jo Hlimah pulang di surau, di hadang nyo di nan kalam, lai kah patuik karajo kamanakan Pandeka ko?
Pndeka S     : Ampun baribu kali ampun Angku Palo, yo indak tantu dek ambo doh iko karajonyo, bia denai aja si Jalatu, iyo bana malu denai di bueknyo, bia denai kirim inyo karantau lakeh, pado mambalak di kampuang ko.
Jala              : Ampun baribu kali ampun Angku Palo, denai mamintak ma’af ka Angku Palo, baitu juo kawa’ang Ramli, denai bajanji ka Allah, indak kadenai buek sarupo iko lai doh.
Angku P      : Kalau baitu kato wa’ang Jala, alah sanang hati kami mandanga. Bakarajo samolah wa’ang jo kawan-kawan wa’ang, mambangun kampuang kitoko, mambantuak nagari kito, saiyo sakatolah handaknyo, kok barek samo kito pikua, ringan samo kito jinjiang, kok ado sesuatu nan rumik jo mupakaik lah kito putuihkan, kailie sarangkuah dayuang kamudiak sarantak galah, indak ado karuah nan indak kajaniah, indak ado kusuik nan indak kasalasai, asanyo kito lai namuah karajo samo. Kini baitulah dek karano kito nan basamo, jikok kusuik alah salasai, jikok nan karuah alah di pajaniah, nan mukasuik alah sampai, nan di amal  nan lah pacah, kato habih bilangan tamaik jaweklah salam dari pado kami, Assalamu alaikum wa rahmatullahi wa barookatuh.

LAGU-LAGU RANDAI



BAB I.
Manolah niniak yo dengan mamak
Sarato urang nan cadiak pandai 2x
Rila jo ma’af yo kami pintak
Sagalo kami yo anak randai 2x.
Ampun baribu yo kali ampun
Pado panonton urang nan banyak 2x 
Jari sapuluah yo kami susun
Rila jo ma’af nan kami pintak 2x.
Balai-balai yo sapuluah koto
Bukik barisan nan bakuliliang 2x
Randai kamulai yo bacarito
Tanang panonton nan sakuliliang 2x.
BAB II
Alai-alai tabang ka alai
Tabang jo pipik duo lah tigo 2x
Kabalah lamo tabang kalai
Kini di ulang-ulang pulo 2x.
Tambilang dirumpun lansek
Tasisik di liang lantai 2x
                        Kami lah bilang sado nan dapek
                        Yo nan tingga untuak urang pandai 2x.
Balai-balai yo sapuluah koto
Bukik barisan nan bakuliliang 2x
Randai kamulai yo bacurito
Tanang dunsanak nan sakuliliang 2x.
BAB III
Kami lah datang dari singguling
Lubuk yo alung namo nagarinyo 2x
Pado panonton nan sakuliliang
Tanang dunsanak yo kasadonyo 2x.
                        Kami nan anak mudo matah
                        Ka nan rami ikolah baru 2x
                        Dalam barandai kami kok salah
                        Usah manjadi yo sesuatu 2x.
Pado dunsanak nan basamo
Garah kucikak yo talampau 2x
Ampun sabaleh jo kapalo
Anggap sajo kito bagurau 2x.
BAB IV
Kami barandai sato jo dendang
Kami bamain di tangah medan 2x
Sungguah pun dunia nan kito hadang
Akhirat usah kito lupokan 2x.
                        Mangko baitu katonyo kami
                        Dek dunsanak tolong dangakan 2x
                        Dari hiduik pasti kamati
                        Amal ibadaik usah di lupokan 2x.
Adaik jo sarak usah lupokan
Itu manjadi padoman hiduik 2x
Jan sampai sasek kito di jalan
Jalan agamo nan kito turuik 2x.


BAB V
Seni budaya di minang kabau
Mari basamo kito galak kan 2x
Dek ameh kito lah jadi silau
Loyang jo perak kito lupokan 2x.
                        Minang kabau nagari kito
                        Adaiknyo basandi sarak 2x
                        Samiang jan sampai kito lupo
                        Iman di dado usah bakucak 2x.
Sarak bakato adaik mamakai
Papatah lamo usah lupokan 2x
Jikok hiduik andak salasai
Mari agamo kito tagakkan 2x.

                                                                            Penulis , Agus Ade Putra Tk. Sidi Nan Mulie